Προσωπικότητα με... σειρά γέννησης
Η θέση του καθενός από τα παιδιά μιας οικογένειας στη σειρά γέννησης μπορεί να επηρεάσει την εικόνα που έχει για τον εαυτό του αλλά και τον χαρακτήρα του. Έχετε βέβαια υπόψη σας ότι τα χαρακτηριστικά που περιγράφουμε δεν ισχύουν απόλυτα για όλα τα παιδιά κάθε οικογένειας. Πρόκειται για τους λεγόμενους “τυπικούς χαρακτήρες” που συνήθως συναντάμε.
Μοναχοπαίδι
-Είναι το επίκεντρο του ενδιαφέροντος και το απολαμβάνει, αφού αισθάνεται ξεχωριστό.
-Είναι κακομαθημένο και εγωκεντρικό, καθώς του κάνουν όλα τα χατήρια
-Νιώθει μειονεκτικά, πολλές φορές ακόμη και ανίκανο, επειδή συγκρίνει τον εαυτό του με τους ενήλικες.
-Στηρίζεται στη βοήθεια των άλλων περισσότερο από ό,τι στη δική του προσπάθεια.
-Αισθάνεται αδικημένο όταν δεν περνά το δικό του. Μπορεί μάλιστα να αρνηθεί να συνεργαστέι.
-Ευχαριστεί τους άλλους μόνο όταν εκείνο θέλει.
-Επειδή τα πρώτα χρόνια ζει σε έναν κόσμο ενηλίκων, στην προσπάθειά του να πρέπει να βρίσκει τρόπους για να ανταποκρίνεται στα αιτήματά τους, να απασχολεί και να διασκεδάζει τον εαυτό του γίνεται πολύ δημιουργικο.
Πρωτότοκο παιδί
-Ουσιαστικά είναι μοναχοπαίδι μέχρι να γεννηθεί το επόμενο παιδί, γι’αυτό κι έχει συνηθίσει να είναι το κέντρο του ενδιαφέροντος και της φροντίδας όλων.
-Διακρίνεται για την πειθαρχία και το συντηρητισμό του. Τις περισσότερες φορες είναι φρόνιμο και όχι ο τύπος του επαναστάτη με τις πρωτοποριακές και μοντέρνες ιδέες. Κάνει δηλαδή συχνά όσα είναι “σωστά” και σύμφωνα με το περιβάλλον όπου ζει.
-Είναι οργανωτικό, έχει έντονη αυτοπειθαρχία και υπευθυνότητα.
-Προτιμά υπεύθυνους και ηγετικούς ρόλους. Από την παρέα στο σχολείο μέχρι τον επαγγελματικό χώρο αργότερα, το πρωτότοκο παιδί προσπαθεί να αποδεικνύει ότι έχει τον απόλυτο έλεγχο της ζωής του και μπορεί να επιβληθεί στους άλλους.
-Επιδιώκει να κερδίζει την προσοχή των γονιών του κάνοντας πράγματα που τους ευχαριστούν. Αν όμως αποτύχει συμπεριφέρεται άσχημα, για παράδειγμα, κάνει αταξίες προκειμένου να τα καταφέρει.
-Θέλει πάντα να του αναγνωρίζουν ότι έχει δίκιο και να έχει τον έλεγχο όσως το αφορούν.
Δεύτερο παιδί
-Ποτέ δεν έχει πραγματικά την άμεριστη προσοχή των γονιών του, αφού ποτέ δεν είναι το μοναδικό παιδί στο σπίτι.
-Αισθάνεται μειονεκτικά, γιατί το μεγαλύτερο αδερφάκι του συνήθως προηγείται σε όλα (φυσικά λόγω ηλικίας). Γι’αυτό κάνει μονίμως αγώνα δρόμου, προσπαθώντας να το προλάβει, ακόμη και να το ξεπεράσει. Αν το πρώτο παιδί είναι “καλό”, το δεύτερο μπορεί να χαρακτηριστεί κάποια στιγμή ως “κακό. Αν το πρώτο είναι επιτυχημένο, το δεύτερο αισθάνεται ανασφάλεια για τις δικές του ικανότητες. Προσπαθεί λοιπόν να αναπτύξει άλλες, που δεν διαθέτει το πρώτο παιδί, για να ξεχωρίσει.
-Διακρίνεται για την επινοητικότητα και τη διπλωματία του. Το παιδί αυτό διαρκώς αναζητά να ανακαλύπτει νέους τρόπους για να διεκδικεί ό,τι θέλει, ακόμη και να κερδίσει έδαφος σε σχέση με το μεγαλύτερο αδερφάκι του.
-Μια ενδεχόμενη αποτυχία του μπορεί να το απογοητεύσει, ώστε να εγκαταλείψει κάθε προσπάθεια να μιμηθεί και να ξεπεράσει το πρωτότοκο παιδί.
-Το δεύτερο παιδί οριοθετείται από το πρώτο, που έχει προλάβει να εδραιώσει τη θέση του στην οικογένεια. Βέβαια, η ανταγωνιστική σχέση ανάμεσα στα αδέρφια καλλιεργείται και από τις δύο πλευρές, με το πρώτο παιδί να αμύνεται για να διατηρήσει τα κεκτημένα και το δεύτερο να διεκδικεί συνεχώς νέο έδαφος.
Μεσαίο παιδί
-Δεν απολαμβάνει ούτε τα δικαιώματα του μεγαλύτερου παιδιού ούτε τα προνόμια του μικρότερου. Νιώθει λοιπόν ότι η ζωή είναι άδικη, ότι είναι παραμελημένο και παραγκωνισμένο.
-Συχνά χαρακτηρίζεται ως το “δύσκολο παιδί” της οικογένειας, αφού τείνει να είναι ο επαναστάτης.
-Είναι πιο ευπροσάρμοστο από το πρώτο ή το τελευταίο παιδί, γιατί οι γονείς δεν το κακομαθαίνουν όπως εκείνα.
-Προσπαθεί να ανέβει στην εκτίμηση των γονιών του μειώνοντας τα άλλα αδέρφια του.
Το νεότερο παιδί
-Συμπεριφέρεται σαν μοναχοπαίδι και συνήθως είναι κακομαθημένο.
-Παραμένει όσο μπορεί το “μωρό” και θέλει να το εξυπηρετούν. Περιμένει από τους άλλους να κάνουν πράγματα αντί για εκείνο, να παίρνουν αποφάσεις και να αναλαμβάνουν την ευθύνη για εκείνο.
-Νιώθει αδύναμο, ότι δεν το παίρνουν στα σοβαρά και ότι όλοι είναι μεγαλύτεροι και πιο ικανοί. Έτσι, είτε αναπτύσσει αίσθημα κατωτερότητας είτε βάζει τα δυνατά του για να ξεπεράσει τα αδέρφια του.
-Πολλές φορές συμμαχεί με το μεγαλύτερο παιδί κατά του μεσαίου.
-Είναι εύθυμο και αισιόδοξο. Συχνά, αποδεχόμενο την υπεροχή των μεγαλύτερων αδερφών του, ο βενιαμίν της οικογένειας εγκαταλείπει τον ανταγωνισμό, υιοθετώντας εύθυμη στάση απέναντι στη ζωή, που ενδεχομένως να εξελιχθεί και σε παθητική.