Γιατί οι γονείς θέλουμε τα παιδιά μας τέλεια (ενώ εμείς δεν είμαστε;)
Καλοσύνη, ευφυΐα, ομορφιά! Όλοι οι γονείς ελπίζουν και (κάποιοι) πιστεύουν πως το παιδί τους διαθέτει «ιδιαίτερα χαρίσματα». Μήπως αυτή η επιθυμία πηγάζει από προσωπικές ανεπάρκειες ή ανεκπλήρωτα όνειρα;
Γιατί θέλουμε το τέλειο παιδί;
Σύμφωνα με τους ψυχολόγους, η εξιδανίκευση του παιδιού μας, ξεκινάει πριν ακόμη γεννηθεί, συχνά, πριν ακόμη το συλλάβουμε. Είναι φυσικό να βλέπουμε το παιδί μας σαν προέκταση του εαυτού μας, να προβάλλουμε πάνω του τις δικές μας ελπίδες, ή να πιστεύουμε ότι μεγαλώνοντας θα ασπαστεί τις ιδέες μας. Είναι αδύνατον να είμαστε εντελώς ουδέτεροι απέναντι στα παιδιά μας, να μην έχουμε καμιά προσδοκία για το μέλλον τους.
Υπάρχει, όμως, μεγάλη διαφορά ανάμεσα στο να προσπαθούμε να καθοδηγήσουμε το μέλλον τους και τις ικανότητές τους προς αυτό που εμείς θεωρούμε καλύτερο, από το να τα αναγκάσουμε να γίνουν αυτό που θέλουμε.
Οι γονείς που έχουν πετύχει κοινωνικά, κινδυνεύουν να βλέπουν στην επιτυχία τους την επικύρωση ενός τρόπου ζωής. Επιπλέον, οι πολύ απαιτητικοί γονείς συχνά είναι απαιτητικοί και με τον εαυτό τους. Θέλουν να μεγαλώσουν σούπερ παιδιά, για να αποδείξουν ότι είναι με τη σειρά τους τέλειοι γονείς. Όχι στην καταπίεση, ναι στην ενθάρρυνση Για ένα παιδί, η εκτίμηση των γονιών του είναι ένα ερέθισμα κρίσιμο για την κατάκτηση νέων δεξιοτήτων. Το βοηθάει να πιστέψει στον εαυτό του και να μη φοβάται να ζήσει νέες εμπειρίες. Από την άλλη ένας καταπιεστικός ενήλικος που θέτει πολλούς περιορισμούς γιατί φοβάται τους κινδύνους ή προσπαθεί με κάθε τρόπο να περάσει τις δικές του ιδέες, αναγκάζει το παιδί να επιλέξει ανάμεσα σε δυο εναλλακτικές: την εξέγερση ή την άνευ όρων προσκόλληση.
Και στις δύο περιπτώσεις, τα παιδί τελικά δυσκολεύεται να ανεξαρτητοποιηθεί από τους γονείς του, δηλαδή να αναπτυχθεί με τρόπο ισορροπημένο και αυτόνομο. Καμιά φορά, προκειμένου να γλιτώσουμε τα παιδιά μας από ταλαιπωρίες που υποστήκαμε εμείς, εμμένουμε στο στόχο μας τόσο πεισματικά που δεν λαμβάνουμε υπόψη μας τις πραγματικές ανάγκες των παιδιών, τους ρυθμούς και το χαρακτήρα τους. Και πιστεύουμε ότι έχουμε τα πιο όμορφα, καλά ή έξυπνα παιδιά.
Καλοσύνη
«Τόσο καλό που σου δίνει και τη μπουκιά του. Τέτοιο καλόψυχο παιδί δεν έχεις συναντήσει, θυσία γίνεται». Πόσα εκατομμύρια μαμάδες δεν έχουν επαναλάβει με θρησκευτική ευλάβεια τα ίδια ακριβώς λόγια για το καμάρι τους; Η έννοια βέβαια του «καλού» παιδιού μπορεί να ερμηνευτεί με διάφορους τρόπους: Είναι καλό, μπορεί να μεταφράζεται σε: γίνεται ευχάριστο και επομένως δημιουργεί μια καλή εικόνα στους άλλους (και) για τους γονείς του. Ωστόσο, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως ένα άτακτο παιδί είναι εξίσου καλό με ένα ήσυχο. Όπως και ότι τα «πολύ καλά» και ευγενικά παιδιά, μπορεί απλώς να κρύβουν την αντιδραστικότητά τους.
Μήπως πρέπει να σκεφτείτε;
Πιστεύετε ότι απογοητεύσατε τους δικούς σας γονείς; Γιατί; Πώς θα ήθελαν να είστε και πώς είστε;
Ευφυΐα
Είναι γεγονός πως η φύση κάποιες φορές κάνει θαύματα, αλλά δυστυχώς οι πραγματικές ιδιοφυΐες σπανίζουν. Όποιος ονειρεύεται για το παιδί του το μέλλον του Αϊνστάιν ή είναι πολύ φιλόδοξος ο ίδιος ή πιστεύει ότι η εξυπνάδα είναι ο μοναδικός τρόπος προστασίας από τα χτυπήματα που δίνει η ζωή. Αυτό δεν είναι εντελώς λάθος. Η ευφυΐα αποτελεί ένα εξαιρετικό όπλο, αλλά, από την άλλη, οι συνθήκες ζωής συχνά υποχρεώνουν τα παιδιά αυτά να ζουν αποκλεισμένα από τους συνομηλίκους τους ή να αυτοεξορίζονται στο περιθώριο. Η συναισθηματική τους ανάπτυξη κινδυνεύει να μη συμβαδίζει με τη νοητική και τελικά αυτό θα αποτελέσει πρόβλημα.
Μήπως πρέπει να σκεφτείτε;
Σταματήστε να αναρωτιέστε συνεχώς εάν του προσφέρετε αρκετά ερεθίσματα για την καλλιέργεια της εξυπνάδας του. Εάν είναι παιδί-θαύμα θα το καταλάβετε αμέσως. Αν πάλι δεν πρόκειται για παιδί-θαύμα, απλώς αγαπήστε το. Αυτό δεν είναι το θαύμα της ζωής σας;
Ομορφιά
Όλες οι μαμάδες θεωρούν το δικό τους παιδί το ομορφότερο στον κόσμο. Είναι επίσης γνωστό πως η πραγματική ομορφιά δεν αναγνωρίζεται με τα μάτια αλλά με την καρδιά. Το να επενδύουμε στην εξωτερική εμφάνιση είναι σαν να επενδύουμε σε μια μετοχή με ημερομηνία λήξης, σαν να λέμε στο παιδί «πρέπει να αρέσεις πάντα σε όλους» ή «αναδεικνύοντας τα εξωτερικά σου χαρίσματα θα αποκτάς εύκολα ό,τι θέλεις».
Μήπως πρέπει να σκεφτείτε;
Σκεφτείτε ποια δική σας πλευρά θέλετε να επιδείξετε μέσω του παιδιού σας. Μήπως μικρή είχατε νιώσει ασχημόπαπο ή τελικά η ομορφιά ήταν αυτό στον οποίο έδιναν μεγαλύτερη σημασία οι δικοί σας γονείς και μέσω αυτού τους ικανοποιήσατε ή αντίστοιχα τους απογοητεύσατε; Το παιδί σας είναι όμορφο όχι μόνο γιατί είναι δικό σας, αλλά γιατί είναι μοναδικό.
Δημιουργικότητα
Όλα τα παιδιά περνούν μια «καλλιτεχνική» περίοδο στη διάρκεια της οποίας δείχνουν ενδιαφέρον για το σχέδιο ή τη μουσική. Να αξιολογηθεί ένα πραγματικό ταλέντο πριν την ηλικία των τριών ετών είναι πραγματικά δύσκολο. Επιπλέον, πολλά παιδιά δείχνουν ένα εξαιρετικό ταλέντο σε ηλικία τεσσάρων ή πέντε ετών και παύουν να το έχουν στα οχτώ ή εννιά, μόλις δηλαδή μπαίνουν στην προεφηβεία. Τα μικρά παιδιά συνήθως νιώθουν την ανάγκη να εκφράζονται με ζωγραφιές, κολάζ, πλαστελίνες, και πραγματικά κάνουν θαύματα με αυτά. Η δημιουργικότητα όμως δεν είναι ταλέντο. Είναι μια διαδικασία που χρειάζεται εκπαίδευση, υπομονή και πολλά ερεθίσματα. Για να παραμείνει δημιουργικό, δεν έχετε παρά να το συνοδέψετε σε μια βόλτα στη θάλασσα και να ακούσετε μαζί του τον ήχο του κύματος, να του τραγουδήσετε, να του μιλήσετε γι’ αυτά που νιώθετε.
Μήπως πρέπει να σκεφτείτε;
Σκεφτείτε μήπως το πιάνο ή η ζωγραφική ήταν το δικό σας κρυφό όνειρο; Τι περιμένετε, λοιπόν; Εγγραφείτε σε ένα τμήμα για ενηλίκους και αφήστε το παιδί στην ησυχία του.