Διακοπές με laptop: Η νέα κανονικότητα και οι επιπτώσεις στην οικογενειακή σύνδεση

Τα τελευταία χρόνια, η έννοια των διακοπών έχει αλλάξει σημαντικά για πολλούς γονείς. Εκεί που παλιότερα το καλοκαίρι συμβόλιζε την αποφόρτιση, τη διακοπή των επαγγελματικών υποχρεώσεων και την ανασύνταξη του εαυτού και της οικογένειας, σήμερα όλο και περισσότεροι ενήλικες μεταφέρουν τη δουλειά τους μαζί τους στις διακοπές. Εργάζονται από απόσταση, απαντούν σε email από την παραλία και κάνουν τηλεδιασκέψεις ανάμεσα σε οικογενειακά γεύματα. Έτσι γεννιέται μια νέα «κανονικότητα». Πλέον στις διακοπές οι περισσότεροι παίρνουν μαζί τους το… laptop.

Αυτό το φαινόμενο δεν είναι απλώς επαγγελματικό αλλά είναι βαθιά ψυχολογικό. Όταν οι γονείς βρίσκονται σωματικά παρόντες αλλά συναισθηματικά και νοητικά απόντες, αυτό δημιουργεί ένα λεπτό αλλά υπαρκτό ρήγμα στην οικογενειακή σύνδεση. Τα παιδιά, ανεξαρτήτως ηλικίας, έχουν έντονα ανεπτυγμένη την ικανότητα να “διαβάζουν” την ψυχική κατάσταση των γονιών τους. Αντιλαμβάνονται πότε κάποιος είναι στ’ αλήθεια παρών και πότε απλώς… κάθεται δίπλα τους.

Η ψυχολογική επίπτωση αυτής της αποσπασμένης παρουσίας είναι διπλή. Αφενός, ο γονέας δεν καταφέρνει να αποσυμπιεστεί πραγματικά, καθώς βρίσκεται διαρκώς σε μια κατάσταση μερικής επιφυλακής. Δεν επιτρέπει στον εαυτό του να ξεκουραστεί, να χαλαρώσει, να παίξει, να νιώσει. Η παρατεταμένη παραμονή σε αυτό το ενδιάμεσο καθεστώς – ούτε δουλεύω πλήρως, ούτε ξεκουράζομαι πραγματικά – οδηγεί συχνά σε ψυχική κόπωση, ευερεθιστότητα και ενοχές.

Αφετέρου, το παιδί μπορεί να εισπράξει το μήνυμα ότι η δουλειά προηγείται της σχέσης και ότι η παρουσία δεν είναι ποτέ αρκετή χωρίς σύνδεση. Σε μικρές ηλικίες αυτό μπορεί να εκφραστεί με γκρίνια, απαιτητικότητα ή “κακή συμπεριφορά”. Σε μεγαλύτερες, με απομάκρυνση ή αδιαφορία. Στην ουσία, η οικογένεια χάνει τη μοναδική ευκαιρία που προσφέρουν οι διακοπές… Μια ευκαιρία να ξανασυναντηθεί σε πιο καθαρό, γνήσιο και ανεπιτήδευτο έδαφος.

Είναι σημαντικό να ξεκαθαρίσουμε πως δεν πρόκειται για κατηγορία προς τους γονείς. Οι οικονομικές συνθήκες και οι επαγγελματικές απαιτήσεις έχουν αλλάξει τους όρους της καθημερινής ζωής. Ωστόσο, μια μικρή επαναδιαπραγμάτευση με τον εαυτό μας – έστω και για λίγες ώρες την ημέρα – μπορεί να κάνει τη διαφορά. Το να θέσουμε όρια, το να αφιερώσουμε απερίσπαστο χρόνο στα παιδιά μας και το να επιτρέψουμε και στον εαυτό μας να υπάρξει εκτός ρόλων, είναι από τις πιο ουσιαστικές πράξεις φροντίδας. Για εμάς, για τα παιδιά μας και για τη σχέση που χτίζουμε μαζί τους…