Πώς τα social media άλλαξαν τον τρόπο που μιλάμε για την ψυχοθεραπεία;

Μέχρι πριν λίγα χρόνια, η ψυχοθεραπεία ήταν κάτι που συζητούσαμε χαμηλόφωνα. Μια προσωπική υπόθεση, συχνά τυλιγμένη με τον φόβο της “ταμπέλας”. Κι ύστερα ήρθαν τα social media και οι πλατφόρμες που με τον δικό τους εκρηκτικό και ακατέργαστο τρόπο, άνοιξαν τη συζήτηση για την ψυχική υγεία εκεί που κανείς δεν το περίμενε.

Μέσα από σύντομα βίντεο, ψυχολόγοι, θεραπευτές αλλά και απλοί χρήστες άρχισαν να μιλούν για άγχος, τραύμα, αυτοεκτίμηση, συναισθηματική κακοποίηση. Όχι με ακαδημαϊκή γλώσσα, αλλά με απλότητα και χιούμορ. Έτσι, όροι όπως gaslighting, boundaries και attachment style βγήκαν από τα θεραπευτικά γραφεία και μπήκαν στο καθημερινό λεξιλόγιο εκατομμυρίων ανθρώπων.

Τα social media έκαναν κάτι ακόμη πιο σημαντικό, εκδημοκράτισαν τη γλώσσα της ψυχολογίας. Έδωσαν φωνή σε θεραπευτές, έσπασαν στερεότυπα και έκαναν τους ανθρώπους να δουν τη θεραπεία όχι ως “πρόβλημα”, αλλά ως πράξη αυτογνωσίας και φροντίδας. Πολλοί νέοι, που ίσως δεν θα έμπαιναν ποτέ σε ένα γραφείο ψυχολόγου, έκαναν το πρώτο βήμα χάρη σε ένα βίντεο 60 δευτερολέπτων που τους έκανε να πουν “Αυτό είμαι εγώ”.

Ωστόσο, η θεραπεία που προβάλλεται στα social media έχει και σκιές. Η υπεραπλούστευση σύνθετων εννοιών, η γενίκευση συμπεριφορών και η διάδοση “ψυχολογικών ετικετών” χωρίς επαγγελματική καθοδήγηση μπορεί να οδηγήσουν σε παρανοήσεις. Η ψυχοθεραπεία δεν είναι lifestyle, ούτε check list αυτοβελτίωσης. Είναι μια βιωματική διαδικασία, προσαρμοσμένη σε κάθε άνθρωπο ξεχωριστά.

Κι όμως, παρά τις υπερβολές, δεν μπορεί να αγνοήσει κανείς τη θετική μετατόπιση που έφεραν οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης. Η ψυχική υγεία έγινε ορατή, προσιτή και πιο ανθρώπινη. Η ευαισθητοποίηση αυξήθηκε, η γλώσσα γύρω από τη φροντίδα του εαυτού έγινε πιο οικεία και οι νέες γενιές μιλούν πια ανοιχτά για τη θεραπεία χωρίς φόβο ή ντροπή.

Ίσως, τελικά, τα social media δεν έκαναν τη θεραπεία πιο “εύκολη”. Την έκαναν όμως λιγότερο ξένη. Και αυτό είναι ένα σημαντικό βήμα.