Σπίτι δικό σας και δικό του

Η σχέση των γονιών μεταξύ τους επηρεάζει άμεσα τα αισθήματα που τρέφει το παιδί για τον εαυτό του. Η οικογένεια αποτελεί το κέντρο του παιδικού σύμπαντος. Το σύμπαν αυτό στηρίζεται εξίσου και στους δύο γονείς. Όταν λοιπόν αυτοί καβγαδίζουν και διαφωνούν μεταξύ τους ή έστω συμπεριφέρονται ο ένας στον άλλο χωρίς αγάπη, τότε το παιδί νιώθει να απειλείται η ασφάλεια του κόσμου του.

 Νιώθει ενοχές

Πολύ συχνά, ιδιαίτερα όταν οι γονείς τσακώνονται μπροστά στο παιδί, αισθάνεται εκείνο υπεύθυνο για τη σύγκρουση. Το αποτέλεσμα είναι να θεωρήσει τον εαυτό του ανάξιο, γιατί νομίζει πως αυτό προκαλεί τη διχόνοια μέσα στο σπίτι.
Τα παιδιά συνηθίζουν να μιμούνται. Έτσι ένα παιδί, που βλέπει συνέχεια τους γονείς του να συμπεριφέρονται ο ένας στον άλλον ψυχρά και χωρίς αγάπη, μαθαίνει γρήγορα να συμπεριφέρεται και αυτό ανάλογα στους γύρω του, με αποτέλεσμα να μη μπορεί ποτέ να ικανοποιηθεί και να νιώσει όμορφα.
Πολλοί γονείς επιμένουν συχνά να φιλονικούν, ακόμα και όταν βλέπουν ότι με αυτό τον τρόπο βλάπτουν σημαντικά την προσωπικότητα του παιδιού τους. Γι’αυτό, λοιπόν, προσπαθήστε να συμφωνείτε μεταξύ σας, τουλάχιστον στα βασικά και κύρια θέματα, ώστε οι διαφωνίες σας να αποτελούν την εξαίρεση και όχι τον κανόνα. Φροντίστε ακόμα, όταν διαφωνείτε με το ή τη σύζυγό σας πάνω σε ένα θέμα, να περιοριστείτε μονάχα στη συζήτησή του, χωρίς να επεκταθείτε και να το χρησιμοποιήσετε σαν αρχή για συγκρούσεις. Και βέβαια προσέξτε όσο αυτό είναι δυνατό, να φιλονικείτε μόνο όταν το παιδί δεν είναι μπροστά. Ασφαλώς θα υπάρχουν και φορές που το παιδί θα είναι παρόν, φροντίστε όμως να σας βλέπει όχι μονάχα να μαλώνετε, αλλά και να συμφιλιώνεστε πάλι.

Ζητήστε ότι μπορεί να δώσει

Υπάρχουν καθορισμένα στάδια ανάπτυξης και εξέλιξης του παιδικού χαρακτήρα και μπορούμε να μάθουμε πολλά για το παιδί μας και τη συμπεριφορά του, αν γνωρίζουμε σε ποιο ακριβώς στάδιο βρίσκεται.  Όταν πια το ξέρουμε αυτό, μπορούμε να έχουμε λογικές απαιτήσεις από ένα παιδί, πράγμα αποφασιστικό για την αυτοπεποίθησή του. Αν οι γονείς περιμένουν πάρα πολλά από ένα παιδί, τότε αυτό νιώθει ανίκανο ή αδέξιο. Αν πάλι ζητάμε πολύ λίγα, τότε το παιδί αισθάνεται πως δεν το αγαπάνε.
Επιπλέον, η εμπιστοσύνη είναι απαραίτητη για ένα μικρό παιδί (το ίδιο άλλωστε και για τους μεγάλους). Όταν το παιδί γνωρίζει ότι μπορεί να σας εμπιστεύεται, αισθάνεται πως κατέχει μια αξιόλογη θέση μέσα στον κόσμο και νιώθει έτσι αυτοπεποίθηση και σιγουριά.

Η ανάγκη του δικού του χώρου

Η προσωπικότητα ενός παιδιού και το αίσθημα της αυτοεκτίμησης επηρεάζονται άμεσα από τον τρόπο που είναι οργανωμένο το περιβάλλον όπου ζει και κινείται. Σε ένα χώρο αποκλειστικά διαμορφωμένο για μεγάλους, το παιδί νιώθει συχνά ένα αίσθημα αποτυχίας. Προσπαθεί να εξερευνήσει το περιβάλλον του και συνέχεια το μαλώνουν. Αγγίζει τα διάφορα αντικείμενα και του φωνάζουν να πάρει το χέρι του από εκεί. Παίζει σε λάθος μέρος, με αποτέλεσμα να τρώει ξύλο και να το στέλνουν στο δωμάτιό του. Το παιδί αυτό βιώνει καθημερινά δύο αρνητικά συναισθήματα: αποτυχία και άρνηση, που και τα δύο αποδείχνονται καταστροφικά για την ομαλή εξέλιξή του.
Βοηθήστε, λοιπόν, το παιδί να νιώθει άνετα μέσα στο σπίτι, διαμορφώνοντας κατάλληλα το περιβάλλον του.
Με αυτό τον τρόπο το παιδί θα μπορέσει να αναπτυχθεί σωστά, χωρίς να βομβαρδίζεται καθημερινά με απαγορεύσεις και επιπλήξεις.
Δεν είναι απαραίτητο να έχετε μεγάλο σπίτι για να προσφέρετε σε κάθε παιδί σας ένα δικό του χώρο. Ένα παιδί δε ζητάει πολλά, μονάχα μια μικρή γωνιά που να ξέει ότι είναι δική του. Είναι πολύ σημαντικό για το παιδί να έχει ένα χώρο που θα του ανήκει αποκλειστικά, όπου θα μπορεί να κάνει ότι θέλει. Ένας τέτοιος χώρος του είναι απαραίτητος για να μπορεί να εκφραστεί ελεύθερα και να νιώσει ότι είναι ξεχωριστή προσωπικότητα.
Επιπλέον, όπως οι μεγάλοι έτσι και τα παιδιά κάθε ηλικίας απαιτούν την ίδια μεταχείριση και διακριτικότητα από τους γύρω τους. Η διακριτική συμπεριφορά δείχνει στα παιδιά ότι τα υπολογίζετε σαν ξεχωριστές προσωπικότητες και τα εκτιμάτε.

Η ανάπτυξη προϋποθέτει ανεξαρτησία

Κάθε παιδί έχει μια διαφορετική ταχύτητα ανάπτυξης. Είναι καλό να γνωρίζετε ποια είναι τα βασικά στάδια της εξέλιξης του, τα οποία είναι όμως καθαρά ενδεικτικά. Αυτό που θα πρέπει να κάνετε είναι να αφήσετε το παιδί  να εξελιχθεί με τον δικό του ρυθμό, προστατεύοντας έτσι την προσωπικότητά του.
Κάθε παιδί θέλει σιγά-σιγά να διεκδικήσει την ανεξαρτησία του από τους γονείς και να γίνει αυτοδύναμο.
Οι γονείς, συνήθως, δύσκολα αποδέχονται την αυτοδυναμία του παιδιού τους. Όμως πρέπει, όχι μόνο να την αποδεχτούν, αλλά και να την ενθαρρύνουν.
Αν προσπαθήσετε να εμποδίσετε τη φυσιολογική τάση του παιδιού για ανεξαρτησία, τότε το παιδί θα προσκολληθεί υπερβολικά πάνω σας. Το αποτέλεσμα θα είναι να γίνει ένα άτομο που δε θα μπορεί να λειτουργήσει μόνο του, ένα άτομο που θα αμφιβάλλει για τις ικανότητές του και τα δυνατότητες που έχει να αντιμετωπίσει τη ζωή, ένα άτομο με ελάχιστη αυτοπεποίθηση.

Ενθαρρύνοντας, λοιπόν, το παιδί σας να στηρίζεται στις δικές του δυνάμεις, θα το βοηθήσετε να πετύχει στη ζωή του.