Απώλεια και πένθος: Μια εμπειρία που όλοι θα βιώσουμε

Η ζωή είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την αλλαγή αλλά και το τέλος. Όλοι κάποια στιγμή στη ζωή μας ερχόμαστε αντιμέτωποι με την απώλεια κάποιου αγαπημένου μας προσώπου. Αναπόφευκτα η εξέλιξη αυτή οδηγεί στο πένθος, το οποίο ωστόσο ο καθένας βιώνει διαφορετικά.

Όταν αναφερόμαστε στο πένθος της απώλειας στην ουσία περιγράφουμε τον θρήνο και τη θλίψη, συναισθήματα που για να καταλαγιάσουν πρέπει να εκφραστούν μέσα από κάποια στάδια. Και μπορεί τα στάδια πένθους να είναι συγκεκριμένα, ωστόσο δεν τα βιώνουν όλοι με την ίδια σειρά ούτε με την ίδια ένταση. Το σίγουρο είναι ότι για να απαλυνθεί μέσα μας το πένθος, πρέπει να ολοκληρώσουμε την παρακάτω διαδρομή.

Άρνηση: Συνήθως η άρνηση ξεκινάει με τη διαπίστωση του θανάτου. Η ανακοίνωση της απώλειας προκαλεί σοκ το οποίο διαδέχεται η μη αποδοχή της κατάστασης. Μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις ακόμα κι αν η απώλεια δεν είναι ξαφνική αλλά κάποιος γιατρός μας έχει ενημερώσει ότι απομένει λίγος χρόνος, η άρνηση εξακολουθεί να υπάρχει ως μια μορφή άμυνας. Είναι σαν να μας προστατεύει και να μας δίνει τον χρόνο να επεξεργαστούμε το τι πρόκειται να ακολουθήσει.

Θυμός: «Γιατί μου το έκανες αυτό;», μια φράση που ακούγεται συχνά από τα πρόσωπα που πενθούν την απώλεια κάποιου αγαπημένου τους. Ο θυμός είναι ένα πρώτο στάδιο συνειδητοποίησης και λειτουργεί ως ένας πολύ σημαντικός αμυντικός μηχανισμός. Η έκφραση του θυμού με διάφορους τρόπους κατά τη διάρκεια του πένθους βοηθάει τα πρόσωπα να παραμένουν ενεργητικά και να μην βυθιστούν σύντομα σε καταθλιπτικά συναισθήματα. Τύψεις, ενοχές και αναπάντητα ερωτηματικά που ψάχνουν απεγνωσμένες απαντήσεις συνυπάρχουν στο συγκεκριμένο στάδιο.

Διαπραγμάτευση: Πρόκειται για ένα μεταβατικό στάδιο κατά τη διάρκεια του οποίου το πρόσωπο που βιώνει την απώλεια προσπαθεί να επεξεργαστεί την κατάσταση. Σε αυτή τη φάση πραγματοποιείται συχνά μια πνευματική αναζήτηση ή ακόμα και μια στροφή προς μια διαφορετική καθημερινότητα. Με αυτόν τον τρόπο το πρόσωπο μοιάζει να επιθυμεί να «ξεγελάσει» τον χρόνο ενώ συγχρόνως αρχίζει σταδιακά να συνειδητοποιεί το μη αναστρέψιμο της όλης κατάστασης.

Κατάθλιψη: Είναι ίσως το πιο κρίσιμο και βασικό στάδιο στο πένθος. Εδώ ξεχειλίζουν τα συναισθήματα της θλίψης με ένταση και μια πεποίθηση πως θα είναι μόνιμα. Η νοσταλγία είναι πολύ έντονη ενώ παρατηρείται συχνά μια απόσυρση. Είναι μια πιο κλειστή περίοδος της ζωής μας που καθίσταται όμως αναγκαία στο κομμάτι της διαχείρισης του πένθους. Αξίζει να θυμόμαστε πάντα ότι είναι ένα απολύτως φυσιολογικό στάδιο, ο χρόνος του οποίου διαφέρει από πρόσωπο σε πρόσωπο. Ωστόσο όταν το στάδιο της κατάθλιψης διαρκεί μεγάλο χρονικό διάστημα τότε η επίσκεψη σε έναν ειδικό είναι εξαιρετικά χρήσιμη προκειμένου να αποφύγουμε την εκδήλωση παρατεταμένου πένθους.

Αποδοχή: Στο στάδιο της αποδοχής αντιλαμβανόμαστε ότι το παρελθόν δεν μπορούμε να το αλλάξουμε, μπορούμε όμως να διαμορφώσουμε το μέλλον μας. Συνειδητοποιούμε την απώλεια, αγκαλιάζουμε τα βιώματά μας, αποδεχόμαστε τις νέες συνθήκες της ζωής μας και με μεγαλύτερη σοφία προχωράμε μπροστά!